Ang tartar, o kilala rin bilang dental calculus, ay isang matigas at makapal na deposito na nabubuo sa ibabaw ng ngipin at gilagid. Isa itong resulta ng plaque buildup na hindi natanggal nang maayos sa pamamagitan ng regular na pagsisipilyo at pagfi-floss. Bagama’t tila simpleng problema lamang ito para sa ilan, ang tartar ay may seryosong epekto sa kalusugan ng ngipin at bibig, at higit sa lahat, ito ay mahirap tanggalin kapag nabuo na. Sa artikulong ito, tatalakayin natin kung bakit mahirap alisin ang tartar sa ngipin, paano ito nabubuo, at kung ano ang mga hakbang na makakatulong upang maiwasan ito.
Paano Nabubuo ang Tartar?
Nagsisimula ang lahat sa plaque—isang malagkit na film ng bacteria na patuloy na bumubuo sa ibabaw ng ngipin pagkatapos kumain o uminom, lalo na ng matatamis o may almirol. Kapag hindi ito natanggal sa pamamagitan ng regular at tamang pagsisipilyo at pag-floss, tumitigas ito sa paglipas ng panahon sa tulong ng minerals mula sa laway. Kapag tumigas na ang plaque, ito ay nagiging tartar.
Ang tartar ay kadalasang kulay dilaw, brown, o kahit itim at makikita sa likod ng ngipin, sa gilid ng gilagid, o sa pagitan ng mga ngipin—mga lugar na madalas hindi naaabot ng sipilyo.
Bakit Mahirap Tanggalin ang Tartar?
May ilang pangunahing dahilan kung bakit mahirap alisin ang tartar sa ngipin:
1. Matigas ang Komposisyon ng Tartar
Ang tartar ay literal na tumigas mula sa plaque dahil sa presensiya ng calcium at phosphate sa laway. Ito ay parang sementong dumikit sa ngipin. Dahil dito, hindi na ito basta-basta natatanggal gamit lamang ang toothbrush o dental floss. Kailangan ng espesyal na kagamitan tulad ng scaler o ultrasonic device na ginagamit ng dentista upang ito ay masalisik nang maayos.
2. Matibay ang Pagkakakapit sa Ngipin
Ang tartar ay hindi lang basta nasa ibabaw ng ngipin, ito rin ay pwedeng pumasok sa pagitan ng gilagid at ngipin. Kapag ganito na ang kaso, nagiging mas komplikado ang pagtanggal nito at mas nagiging sensitibo ang proseso. Ang sobrang pagkuskos ng sariling ngipin gamit ang matitigas na bagay ay maaaring magdulot ng pinsala sa enamel o gilagid, kaya’t hindi ito dapat subukang alisin sa bahay.
3. Hindi Ramdam ang Tartar Hanggang sa Malala Na
Maraming tao ang hindi agad nakakapansin na may tartar na silang nabubuo, lalo na kung ito ay nasa mga lugar na hindi masyadong nakikita gaya ng likod ng ngipin. Kapag naramdaman na ang epekto nito tulad ng mabahong hininga, pagdurugo ng gilagid, o pamumula ng gilagid, huli na ang lahat—naging matigas at malalim na ang deposito.
4. Kakulangan sa Regular na Dental Check-Up
Ang karamihan sa mga tao ay hindi nakakapagpatingin sa dentista ng regular. Dahil dito, mas lumalala ang tartar buildup. Kung hindi ito agad natanggal, lumalaki at tumitibay pa lalo ang mga deposito ng tartar, dahilan upang lalo itong mahirap alisin at maaaring magdulot ng gingivitis o periodontitis.
Ano ang Epekto ng Tartar Kung Hindi Inalis?
Hindi lang ito isyu ng estetika o panlabas na anyo ng ngipin. Ang tartar ay nagdudulot ng:
- Pamamaga ng gilagid (gingivitis)
- Pagdurugo ng gilagid
- Mabahong hininga (halitosis)
- Pagluwag ng ngipin
- Impeksyon at pagkasira ng mga tissue sa bibig
- Tooth loss kapag umabot na sa advanced periodontitis
Ang mga epekto na ito ay hindi basta-basta maibabalik sa dati kaya mahalagang maagapan ito.
Ano ang Tamang Paraan ng Pag-alis ng Tartar?
Tanging professional dental cleaning lamang ang ligtas at epektibong paraan upang matanggal ang tartar. Gumagamit ang dentista ng mga manual scaler o ultrasonic scaler upang alisin ang matitigas na deposito. Ang prosesong ito ay hindi dapat ginagawa sa bahay dahil maaari itong magdulot ng injury o permanenteng damage sa ngipin at gilagid kung mali ang paraan.
Matapos ang cleaning, maaaring magrekomenda ang dentista ng fluoride treatment o iba pang preventive measures upang hindi na ito bumalik kaagad.
Paano Maiiwasan ang Pagbuo ng Tartar?
- Regular na pagsipilyo ng ngipin ng hindi bababa sa dalawang beses kada araw gamit ang fluoride toothpaste.
- Pag-floss araw-araw upang alisin ang mga debris sa pagitan ng ngipin.
- Paggamit ng anti-tartar toothpaste o mouthwash.
- Pag-iwas sa sobrang matatamis o sugary na pagkain at inumin.
- Regular na pagbisita sa dentista tuwing anim na buwan para sa dental cleaning.
Konklusyon
Ang tartar sa ngipin ay hindi simpleng isyu. Ito ay isang seryosong dental concern na maaaring humantong sa mas malalang problema kung hindi maagapan. Dahil sa matigas nitong anyo at matibay na kapit sa ngipin, hindi ito basta-basta natatanggal gamit ang mga karaniwang pamamaraan. Kinakailangan ng tulong ng dentista at ng tamang dental tools upang maalis ito nang ligtas at epektibo. Mas mainam na iwasan ang pagkakaroon ng tartar sa pamamagitan ng masusing pangangalaga sa ating mga ngipin araw-araw. Tandaan, ang tamang kaalaman at disiplina sa kalinisan ng bibig ay ang pinakamabisang paraan upang mapanatiling malusog ang ating ngiti.
Iba pang mga babasahin
Gamot sa Sakit ng Ngipin na Liquid: Paliwanag at Gabay
Ilang araw bago matunaw ang tahi na ginagamit sa ngipin?
Normal lang ba na mamaga ang pisngi kapag nabunot ang bagang na ngipin?